De Ardennen, de Vogezen, het Zwarte Woud, de Alpen, de Pyreneeën, de Karpaten, Snowdonia, de Picos Europa, de Sierra Nevada, de Appennijnen, de lijst is bijna eindeloos: berggebieden.
Ideaal motorrijden, maar als je gewend bent aan ons vlakke kikkerlandje is het wel even wennen.
Hoe moet je remmen als je naar beneden rijdt of juist omhoog? Hoe neem je een haarspeldbocht? Wat doe je als je hoogtevrees hebt?
Hier wat tips over wat er in de bergen allemaal anders werkt dan op het horizontale vlak.
There is a version in English of this page:
http://www.lazymotorbike.eu/tips/mountains/
Lijnen door de Bocht
Vergeleken met Nederland rij je veel en veel meer bochten dan je hier tegenkomt, in de bergen, en veel daarvan zijn een heel stuk krapper dan je hier ooit ziet.
Ver aan de buitenkant beginnen
Het eerste punt van aandacht is daarom de lijn die je door een bocht rijdt. Begin altijd aan de buitenkant van de bocht: bij een linkerbocht dus helemaal rechts; bij een rechterbocht zo ver mogelijk naar links. Als het een smal weggetje is kun je op de andere weghelft gaan rijden. Je ziet eventuele tegenliggers dan veel eerder dan wanneer je op je eigen weghelft blijft, en kunt ruim op tijd naar rechts terug.
De bocht kunnen doorkijken
Hou die lijn aan de buitenkant lang vast. Op een gegeven moment kom je op een punt in de bocht waarbij je in één beweging een (scherpe) hoek kunt maken en de bocht uit kunt rijden. Pas op dat moment kom je naar binnen.
Probeer als er genoeg ruimte is binnen de lijntjes te blijven, op je eigen weghelft dus. Voor noodgevallen heb je dan ruimte over (als er geen tegenligger aankomt), en je leert zo netjes door krappe bochten te komen.
Enne, behalve tegenliggers kun je om de bocht ook koeien, paarden, kippen, schapen of geiten op je eigen weghelft aantreffen!
Let op
Bedenk wel dat je in hele krappe bochten, *niet* op de andere weghelft moet beginnen omdat een local dan eerder bij je is dan je ooit zou kunnen verwachten...
Bij bochten naar links, zorg je dat ook je hoofd binnen jouw lijntjes blijft, anders is de kans groot dat je daarmee een tegenligger gaat koppen.
Vooruitkijken
Voordeel van hoog in de bergen zitten, is dat het daar kaal wordt. Je kunt dan vaak ver vooruit kijken.
Verder dan de bocht kijken
Kijk, als je haarspeldbochten aan het rijden bent, altijd naar boven of naar beneden, zodat je niet *in* de bocht door een tegenligger wordt verrast. Je kunt vaak een heel stuk verder vooruit kijken (ook als het stuk weg voor je blind de bocht om duikt, en je van die eerste bocht niets kunt zien). Hoe meer je alles probeert te zien wat er te zien valt, hoe meer je weet wat er aan tegenliggers in aantocht is, en waar ze ongeveer zitten.
Let op
Probeer je tegenliggers te tellen, zodat je altijd weet hoeveel je er *minstens* te verwachten hebt.
Reken er nooit op dat je ze allemaal ziet! Soms komt er een tegenligger van een stoppplaats af rijden die je niet hebt kunnen zien!
Motorcrosstijl versus de bocht in hangen
In krappe bochtjes, zoals haarspeldbochten, heb je de neiging (en heb je geleerd) motorcrosstijl te rijden: zelf blijf je rechtop zitten en je duwt de motor onder je uit. Probleem daarvan is dat je stepjes en de rest dan al snel aan de grond zitten.
Meeleunen
Je kunt dus beter met de motor meeleunen, op die manier kun je dezelfde
bocht met dezelfde snelheid rijden, maar dan een stuk minder schuin (of even schuin
maar dan sneller natuurlijk).
Vooral in haarspeldbochten heb je vaak alle grondspeling nodig die je maar
hebt, omdat er flinke hoogteverschillen in het wegdek kunnen zitten, in de bocht.
Let op
Zorg zeker bij haarspelden dat je helemaal buitenaan begint anders wordt de bocht zo krap en langzaam dat je de kans loopt stil en om te vallen.
Gas
Het gas er op
Probeer in de bocht altijd gas te geven. Je komt echt veel en veel lekkerder door de bocht.
Zorg, als je omhoog gaat, voor voldoende snelheid in de bocht, want je wilt niet midden in een haarspeld stil komen te vallen, en het inknijpen van de koppeling als hij af dreigt te slaan helpt je daar niet!
Als je steil omlaag gaat, lukt dat vaak niet meer, maar als het enigszins mogelijk is, doe het ook dan.
Stilvallen
Als je onverhoopt stil komt te vallen, laat de motor dan gewoon afslaan,
knijp NIET de koppeling van schrik in, de motor gaat dan achteruitrijden,
en sleurt je mee in ongewisse diepten.
Laat als je stilstaat de koppeling heel voorzichtig vieren, tot je weer
veilig rechtuitstaat, en de hellingproef kunt gaan oefenen.
Remmen
Omhoog: achterrem
Als je omhoog rijdt, kun je in haarspeldbochten prima de achterrem erbij gebruiken om met het gas er op door de bocht te gaan.
Omlaag: voorrem
Omlaag heeft de achterrem geen zin: er rust weinig gewicht op je achterwiel, dus dat gaat al erg gauw blokkeren. Als je steil naar beneden rijdt en je wilt remmen, doe dat dan met je voorrem.
Waarom geen achterrem omlaag?
Als je naar beneden rijdend remt doet de achterem niet veel en blokkeert snel, en heeft dan gelijk de onbedwingbare neiging om de motor in te halen, want hij wil verder naar beneden. Rem alleen met de voorrem, die het nu veel beter doet door datzelfde effect, en met de motorrem.
Omlaag
Liefst met gas er op
Omhoog komen is nooit zo'n probleem, omlaag is het moeilijkste stuk.
Probeer zoveel mogelijk op je motor te remmen, dat wil zeggen, terugschakelen, totdat je stationair draaiend, of met een beetje gas, een lekker tempo hebt.
Is het te steil, dan moet je af en toe de snelheid er uit remmen (met je *voorrem* dus).
Hoogtevrees
Kijk vooruit
Word je misselijk van die diepten naast je? Niet naar kijken. Het is jammer van het uitzicht, maar laat dat maar voor wat het is: concentreer je op de weg, voor je, ver voor je, heel ver voor je.
Stoppen en weer wegkomen
Omhoog
Als je steil omhoog moet stoppen, kun je je voet op de achterrem
houden. Blijf gewoon in z'n 1 staan, met de koppeling in; dan kom je zo weer weg.
Wegkomen doe je (vooral aan te bevelen op grind en dergelijke) door de
koppeling heel zachtjes een stukje te laten opkomen, tot je het punt voelt
waarop de motor in de veren begint te trekken. Dan gasgeven (gewoon
rustig) en voetrem tegelijk loslaten.
Denk er aan dat je, vooral als je zo wegrijdt met bepakking en AOV(m/v),
heel gemakkelijk een wheelie trekt, of op z'n minst wegrijdt met een erg
licht voorwiel waar niet mee te sturen valt! Rij dus *heel rustig* weg.
Omlaag
Nu kun je natuurlijk beter stoppen met de voorrem ingeknepen. Wegkomen is geen enkel probleem, gaat zelfs met de motor uit prima ;-)
Parkeren
Denk aan het andere verkeer
Denk er aan, wanneer je even van het uitzicht wilt genieten, of een foto wilt maken, dat je je motor zo neerzet dat hij van beide kanten af ruim van te voren is te zien, uiteraard op een plek waar voldoende ruimte is.
Wat handige parkeerplekjes lijken, zijn soms uitwijkplaatsen waar twee auto's langs elkaar kunnen (wat in dat geval op de rest van de weg niet mogelijk is). Die plekken zijn echt nodig waar ze voor zijn uitgehakt, dus zet je motor daar niet neer.
Schuine ondergrond
Vooral bij het neerzetten zul je het driedimensionale aspect van de bergen opmerken: waar je normaal gesproken je linkervoet neerzet voel je opeens niets. De grond is daar opeens veel verder weg dan normaal. Kijk dus waar je stopt, en hou in de gaten welke voet je moet gebruiken om neer te zetten (iedereen die niet met beide voeten op de grond kan komen is hier al lang aan gewend, en zal er geen enkel probleem mee hebben...).
Voet bij achterrem
Als je steil omhoog rijdt en je stopt, zorg er dan voor dat je rechtervoet op het stepje kan blijven staan, want de achterrem heb je hard nodig in zo'n geval.
Laat je motor liefst met de neus omhoog staan, op de zijstandaard, in z'n eerste versnelling.
De zijstandaard
Als je omlaag parkeert, kan hij van de standaard af rijden, als hij door z'n versnelling heen zakt.
Let er ook extra op hoe je weer weg kunt komen, als je je motor neerzet. Achteruit naar beneden laten zakken is in principe geen probleem, maar als je dan ook nog een bocht moet maken kan dat lastig zijn, met bepakking en AOV(m/v).
Het Weer
Weersomslag
Denk er aan dat de temperatuurverschillen enorm zijn, als je naar boven gaat. Altijd iets warms bij je hebben dus, en vooral ook iets waterdichts!
Het kan ook, zoals je ziet, voorkomen dat je op het ene moment in het zonnetje rijdt, en een fractie van een seconde later geen hand voor ogen meer ziet door de mist. Dat geldt niet alleen voor mist. Het weer kan in de bergen absurd snel omslaan, van zomerweer naar onweer, van sneeuwbuien naar storm, naar een heerlijk zonnetje.
Neem dus warme kleren mee, regenkleding, en een zonnebril!
Glad
Kom je boven de 2000 meter, hou er dan rekening mee dat het daar ook 's Zomers nog kan vriezen... (en dus ijzelen)
Tunnels en Blinde Bochten
Donker
Kijk uit bij tunnels: die zijn niet altijd verlicht.
Als je zo'n onverlichte tunnel binnenrijdt, met je zonnebril op, vanuit de zon, zul je de eersye
ogenblikken letterlijk niets niet.
In de Alpen gebeurt dit regelmatig, vooral in Italië.
Bovendien zit er in sommige van die onverlichte tunnels ook nog een bocht!
Glad
De weg is in de tunnel vaak nat. Dus kijk extra uit als het erg koud is.
Gebruik je claxon alleen als het echt nodig is (meestal staat er dan een bord dat je vraagt om te claxoneren).
Beleefd Zijn
Laten inhalen
Reken er op dat, als je met je eerste bergervaringen begint, je snelheden heel erg veel lager zullen liggen dan die van de gemiddelde bergrijder, auto of motor. Vooral de locals kennen elke bocht op hun duimpje en kunnen de wegen blind rijden.
Laat je uiteraard niet verleiden harder te gaan rijden dan voor jou comfortabel
is, en probeer, zowel voor je eigen gemoedsrust als uit doodgewone beleefdheid tegenover
je achterliggers, mensen er zoveel mogelijk langs te laten.
Rij dus *niet* na elke bocht het rechte stukje zo hard mogelijk om van die
achteropplakker af te komen, maar ga zo veel mogelijk naar de kant, en sta desnoods
stil. Je zult later merken dat dat andersom ook voor jou wordt gedaan.
Hou dus je spiegels in de gaten!
Laat anderen voorgaan
Die beleefdheid geldt ook voor tegenliggers. Officieel is er op veel plaatsen geen regel meer die zegt dat stijgend verkeer voorrang heeft. Interpreteer het gewoon zo dat degene die het gemakkelijkste opzij kan, of kan wachten, dat doet.
Zie je dus een bus aankomen, ga dan niet die haarspeld in met het idee dat jij daar evenveel recht op hebt als die bus, maar wacht gewoon op een geschikt plekje tot die bus er doorheen is.
In de bergen zijn de meeste mensen -gelukkig- veel vriendelijker tegen elkaar dan wij hier gewend zijn in Nederland.
Slecht Lopende Motor
Minder zuurstof
Als je geen motor met injectie hebt, kan je voor de situatie komen te staan dat hij slecht gaat lopen op grotere hoogtes. De lucht wordt ijler, dus de motor krijgt minder zuurstof, met een gelijkblijvende hoeveelheid benzine: het mengsel wordt dus rijker.
Sommige motoren kunnen daar erg slecht tegen. Het verbruik loopt enorm op (met een goed lopende motor neemt het verbruik juist af, als je in de bergen rijdt), en hij doet weinig meer.
Luchtfilter
Ga in zo'n geval *niet* aan de naalden kloten, want dat moet je beneden weer terugdraaien. Als tijdelijke oplossing kun je, zolang je boven bent, je luchtfilter er uit halen. Er komt dan meer lucht bij het mengsel, zodat de ijle lucht een beetje gecompenseerd wordt.
Afstanden
Minder kilometers in een dag
Hou er rekening mee dat je gemiddelde snelheid enorm afneemt als je in de bergen rijdt, zeker als je via haarspelden omhoog of omlaag gaat. Een afstand van 50 km betekent dus niet meer dat je er in een half uur bent!
Dit geldt in nog grotere mate voor de afstand die je op de kaart aflegt: daar komen op de weg de vertikale kilometers nog bij.
Denk er ook aan, dat er op de passen vrijwel nooit benzine te krijgen is.
Commentaar, FAQ, op een aparte pagina