Een rijverslag van de Yamaha Tenere XT660Z, waarbij we speciaal letten op eigenschappen die een motor wel of niet geschikt maken voor iemand die net z'n rijbewijs heeft gehaald, of voor heropstappers, die na jarenlang niet motor te hebben gereden weer opnieuw gaan rijden.
Wat hier staat is een eerste indruk; we zullen later een uitgebreidere testrit maken.
Omdat we de testrit met z'n tweeën hebben gemaakt kunnen we de Tenere ook vanuit het oogpunt van de achteropzitter beschrijven.
There is a version in English of this page:
https://www.lazymotorbike.eu/motorcycles/tenere/
Mijn Tenere is te koop
Voor het rijverslag over de Tenere even een mededeling: mijn Yamaha Tenere XT660Z is te koop.
Alle details zijn te vinden op de pagina Tenere te koop.
Opstappen: zithoogte
Toen we toch in de buurt van Nijmegen waren zijn we bij Termaat gaan kijken of de Tenere daar al stond. Hij stond er niet alleen; we mochten er een proefritje op maken.
Achteropklimmen
Ik vertrok achterop bij Ernst, dus de eerste indrukken zijn die van een achteropzitter.
Eerste indruk: hij is hoog. Nee, Hoog. Nee, H O O G.
Ik was trots dat ik achterop kon klimmen, en niet eens via de stijgbeugelmethode maar met de beenzwaai, maar het vereist behoorlijk wat klauterwerk.
Achterop steek je een eind boven de bestuurder uit, en die zit zelf ook al erg hoog.
Je hebt een grandioos uitzicht vanaf die plek. Je kijkt nog net niet over vrachtwagens heen maar het scheelt niet veel, zo voelt het.
En tenslotte: je hebt heel veel ruimte, daar achterop: ik geloof niet dat ik ooit zo luxueus achterop heb gezeten.
Hoogte voor de rijder
Om er zelf op te rijden was de eerste klus dus om d'r op te zien komen.
Zijstandaard inklappen (want dat krijg ik niet voor elkaar als ik er eenmaal op zit), stuur
naar rechts laten wijzen en de rem inknijpen: dat ken ik nog wel van een volgepakte GS.
Been over de buddy zwaaien is lastig: dat verhoogde gedeelte voor de achteropzitter zit nogal in de weg, maar het lukt uiteindelijk wel.
Als ik dan met de rechterbil helemaal op het linkerrandje van het zadel ga zitten krijg ik precies één linkerteen aan de grond, en dat is in principe genoeg.
Wat wel nodig is, is een combinatie van broek en zadel die niet stroef is: ik ben nu
bijvoorbeeld afhankelijk van Ernst die de versnelling even voor me in z'n één zet, aangezien
m'n rechterbeen ergens halverwege bungelt ;-)
(maar als ik zelf degene ben die 'm heeft neergezet heb ik daar natuurlijk van te voren voor gezorgd).
Zwaartepunt
Extra complicatie is ook dat z'n zwaartepunt hoog ligt (wat onder andere te maken heeft met z'n hoge grondspeling, zie verderop).
Een motor met hoog zwaartepunt is lastiger overeind te houden dan een motor met hetzelfde gewicht en een laag zwaartepunt.
Zithoogte en lengte motorrijder
Ter informatie: ik ben 1,69 lang, en heb daarbij naar verhouding korte benen. Ben je nog korter, dan wordt het een klus. Ben je langer en/og heb je langere benen, dan is de zithoogte geen probleem.
Het dashboard en de spiegels
Dashboard
De toerenteller heeft de vorm van een ouderwetse ronde klok en is in één oogopslag af te lezen; de snelheid wordt digitaal aangegeven. Je kunt dus vanuit je ooghoeken wel zien of je snelheid in de twee of in de drie cijfers zit, maar je moet bewust kijken hoe hard je precies rijdt.
Uiteraard zijn er ook verkliklampjes voor de richtingaanwijzers.
Informatiedisplay
De snelheid wordt aangegeven binnen een rechthoekig informatiedisplay, waarin de versnelling waarin je zit wordt aangegeven, de hoeveelheid benzine die je nog hebt, en informatie over afstanden.
Onder het display zitten knoppen voor bijvoorbeeld de dagteller. We hebben niet precies bekeken wat voor functies er verder nog opzitten.
Wat een leuk detail is, is dat als je de motor start, niet alleen de toerenteller naar maximaal gaat en dan weer terugdraait, maar dat ook de digutale snelheidsmeter tot maximaal gaat (ik meen me 180 te herinneren). Vandaar dat je hier in de foto een snelheid ziet van 165 kilometer per uur.
Spiegels
De spiegels zouden wat groter mogen zijn, en wat verder naar boven mogen zitten.
Wat wel weer opvalt is dat ze nauwelijks trillen, ook al is de Tenere toch echt een dikke eencylinder.
Starten en wegrijden
Waar zit het sleuteltje?
Het contactslot zit bij de Tenere op dezelfde vreemde plek als bij de F650GS: waar bij de meeste motoren de tank zit. Dat is lastig als je graag een tanktas kwijt wilt kunnen: je hebt een tanktas nodig met een uitsparing aan die kant.
Bij vrijwel elke bespreking van de nieuwe Tenere staat dat Yamaha er een tanktas bij heeft, maar die ben ik nog niet tegengekomen.
Het Duitse Off-The-Road heeft al wel een tanktas speciaal voor de Tenere, dus tot Yamaha er zelf eentje heeft kun je in ieder geval daar terecht voor een tanktas.
Starten
Starten gaat probleemloos, en geeft, zie boven, een mooi schouwspel van de snelheids- en toerenteller.
Zitpositie
Voorop zit je zo mogelijk nog comfortabeler dan achterop. Je hebt echt het gevoel:
Ik hoef de eerstvolgende 24 uur niet uit dat zadel te komen, laat maar lekker zo,
ik zie wel waar we dan uitkomen
.
Je zit kaarsrecht, hoog boven het verkeer uit. Het zadel is bijzonder comfortabel. Niet zacht, maar zo hard dat je het er gemakkelijk een hele dag op uithoudt (op een zacht zadel word je, doordat dat een kuil gaat vormen, in één zitpositie gedwongen, en dat hou je geen uren vol).
Achterop
Achterop was het al opgevallen: het is niet te geloven dat dit hetzelfde blok is dat ik van de Derbi Mulhacen ken. De Tenere heeft het blok van de XT660, dat behalve in de Derbi Mulhacen bijvoorbeeld ook zit in de MT-03.
Dit blok rijdt ongelofelijk veel soepeler en gelijkmatiger, zonder een spoortje van het
Konstantfahrückeln
waar de andere motoren met dit blok nogal eens last van hebben.
Yamaha heeft echt wonderen verricht met de injectie.
Het blok heeft bovendien nog maar 130 km op de klok staan, en is dus nog lang niet ingereden, maar het voelt allemaal even soepel aan, vanuit de laagste toeren.
Voorop
Ook toen ik zelf reed viel op hoe gelijkmatig de Tenere op het gas reageert. Bovendien: voor m'n gevoel reed ik rustig, zo tussen de 60 en de 70, maar toen ik op het display keek gaf dat 100 aan.
Het blok doet dat allemaal kalm en rustig, zonder veel trillingen.
Koppel en vermogen
Koppelkromme
De koppelkromme van de Tenere hebben we in een test van een tijdschrift gezien: ongelofelijk vlak.
Dat klopt met wat je tijdens het rijden voelt: een heel gelijkmatige reactie op het gas, heel erg plezierig.
Vermogen
Wat het vermogen betreft hebben we zelf niet getest hoe hard de Tenere kon. Maar in diezelfde test uit een Duits motortijdschrift bleek dat de Tenere met koffers en al, en een motorrijder van 100 kilo er op, een kruissnelheid van 170 had op de Autobahn. Dat lijkt ons zat.
Het belangrijkst: de bochten
Het stuur
Het stuur is lekker breed zodat je heel gemakkelijk bochten kunt inzetten door even tegen de rechterstuurhelft aan te duwen voor een bocht naar rechts, en de linkerstuurhelft voor een bocht naar links (zie onze pagina over bochtenrijden op de motor).
Bocht inzetten
Een bocht inzetten gaat anders dan ik gewend ben: het voelt alsof de voorkant
veel weegt en er zit als het ware wat vertraging in de reactie op het sturen.
Dat heeft waarschijnlijk te maken met de combinatie van het hoge zwaartepunt en
het grote voorwiel: hoe groter het voorwiel,
hoe beter de rechtuitstabiliteit (en hoe groter het vermogen om stoepranden en
keiën te beklimmen), en dus hoe nadrukkelijker de motor de bocht moet worden
ingeduwd.
Maar hij is er gemakkelijk van te overtuigen dat hij de bocht in moet, en eenmaal in de bocht rijdt hij als op rails.
Voorspelbaar gedrag
Bij het rijden van bochten is het natuurlijk heel plezierig dat de reactie op het gas zo constant en voorspelbaar is. Je kunt daardoor heel gemakkelijk elke bocht met het gas er op doorrijden.
Andersom geldt ook dat het afremmen bij gas dicht voorspelbaar en constant gebeurt. Je kunt in de praktijk dus vaak lang van je remmen afblijven, en je snelheid, als dat nodig is, omlaag brengen door je gas dicht te doen.
Vering en remmen
Vering
Het eerste wat me van de vering opviel, achterop gezeten, was dat hij verkeersdrempels
opeet
zonder dat je er iets van merkt. Heel anders dan ik gewend ben achterop de
motor van Ernst, met z'n veren die al lang vervangen hadden moeten worden.
Ook zelf rijdend was dat opvallend: je kunt je ook voorstellen dat de Tenere off-road nog heel comfortabel is op heel oneffen terrein.
De vering is aan de stugge kant: voor mij zou die wel wat slapper mogen, zeker omdat dat net ook weer wat scheelt bij het stoppen: misschien krijg ik dan wel twee tenen aan de grond.
Remmen
Die goede vering maakt ook dat het remmen gemakkelijk gaat: doordat de vering aan de voorkant zo goed werkt zal het voorwiel niet gemakkelijk blokkeren.
De Tenere heeft in tegenstelling tot zijn voorgangers een dubbele schijfrem voor. Door de lange veerweg moet je tijdens het remmen natuurlijk wel beter opletten dan wanneer je in de remmen van een Fireblade knijpt: het duurt langer voor de motor is ingedoken, en je dus de volle remkracht kunt gebruiken.
Allroad?
Plastic
Op het eerste gezicht lijkt de Tenere wel erg veel plastic
te hebben
om een echte allroad te zijn.
Maar als je beter kijkt zie je dat dat juist erg handig is. Het zijn geen dure kuiponderdelen, maar het is goedkoop, gemakkelijk te vervangen plastic dat op plaatsen zit waar gemakkelijk iets beschadigt bij omvallen.
Je ziet hier dat zelfs de richtingaanwijzers zo zitten dat ze niet gemakkelijk kapot zullen gaan bij een valletje.
Bij de introductie van de Tenere voor journalisten, in de Sahara, zijn de plastic delen ook veelvuldig getest (lees: de journalisten gingen nogal eens onderuit, wat ook geen wonder is, op Anakees en Tourances door het zand), en ze bleken taai en stevig.
Vering
De veerwegen zijn minder lang dan die van de oorspronkelijke Tenere. Of ze
desondanks voldoende zijn om van de weg af te gaan zal de praktijk moeten
uitwijzen. Met de BMW GS is tenslotte behoorlijk wat mogelijk, terwijl die veel kortere
veerwegen en een behoorlijk veel hoger gewicht heeft.
Bij BMW hebben pas de Adventure-versies even hoge veerwegen als de Tenere.
Grondspeling
Het sterke punt van de Tenere om onverhard te rijden is vooral ook de enorme grondspeling. Die is veel groter dan van de traditionele reis-enduro's.
Ook de uitlaatbochten zijn hoog.
Nadeel is daarbij wel dat het zwaartepunt ook hoog is komen te zitten.
Voorwiel
Ook het 21 inch voorwiel hoort bij een motor waarmee je echt onverhard kunt rijden: het klimt als het ware over grote stenen. In principe kan een wiel trottoirs beklimmen zolang ze tot aan de as komen. Een groter voorwiel is dus een groot voordeel in dat opzicht.
Engine guard
Als je van plan bent er onverhard mee te gaan rijden is het wel zaak de
engine guard
aan te schaffen.
Voors en tegens (voor een beginner)
Pluspunten
Gelijkmatige reactie op het gas,
Loopt mooi rond, al bij lage toeren
Zitpositie rechtop en hoog over het verkeer uitkijkend
Zadel en zitpositie comfortabel voor lange ritten
Breed stuur is goed voor de controle over de motor
Vermogen ruim genoeg voor Autobahn-snelheden met bagage
Vermogen niet te hoog, en mooi gelijkmatig
Ruime bagagemogelijkheden voor vakantie
Minpunten
De zithoogte is erg hoog, het zwaartepunt ligt hoog, en dat kan dus voor kortbenigen problemen opleveren bij tot stilstand komen.
Het grote voorwiel en het hoge zwaartepunt maken bochten inzetten lastiger
De lange veerwegen zorgen ervoor dat je bij remmen goed moet letten op het aanleggen voor je echt doorknijpt (zie onze pagina over remmen)
Voor de beginner?
Als je net je rijbewijs hebt ben je beter af met een motor die neutraler is. Als je geleerd
hebt te remmen en bochten te nemen op een gewone
motor is het geen enkel probleem om
te rijden op de Tenere.
Net geen beginner meer
Voor iemand die een jaartje op een beginnersmotor
heeft gereden, of voor iemand die
zo'n gevoel voor motorrijden heeft dat hij of zij zijn of haar AVB bijvoorbeeld in één
keer met vlag en wimpel heeft gehaald, is de Tenere een motor waar je nooit op uitgekeken zult raken,
en die je, wat rijplezier betreft, je hele leven plezier zal kunnen bezorgen.
Als je bovendien van plan bent lange reizen te maken is de Tenere een uitstekende keuze.
Heropstapper
Datzelfde geldt voor de heropstapper die z'n ervaring weer heeft opgefrist met een aantal lessen, of met een neutrale motor weer wat kilometers heeft gemaakt.
Reizigers
En tenslotte is de Tenere een uitstekende keuze voor iedereen die met z'n motor op vakantie wil gaan. Hij is uiterst comfortabel, je kunt veel meenemen, je kunt onverharde passen en wegen meenemen, en het motorblok heeft al bewezen dat het lang meegaat.
Nieuws: aangeschaft
Aangeschaft
We hebben inmiddels een Tenere aangeschaft!
Een eerste impressie is te vinden op de Tenere pagina op www.sylviastuurman.nl.
De Yamaha Tenere specificaties
Het motorblok
Type | Vloeistofgekoelde eencylinder met vier kleppen per cylinder
enkele, bovenliggende nokkenas (SOHC) en dry sump smering |
Boring x slag | 100.0 x 84.0 mm |
Cylinderinhoud | 660 cm3 |
Vermogen | 35,8kW (48pk) bij 6000 tpm |
Koppel | 60Nm bij 5250 tpm |
Compressieverhouding | 10.0 : 1 |
Mengselvorming | Elektronische inspuiting |
Uitlaatgasregeling | katalysator, emissienorm EU-3 |
Prestaties
Topsnelheid | onbekend (een test meldt 170 km/u met koffers) |
Verbruik gemiddeld | 1:18 |
Aandrijving
Koppeling | Nat, meervoudige plaat |
Transmissie | 5 versnellingen, constant mesh |
Secundaire overbrenging | Ketting |
Rijwielgedeelte, remmen
Frame | Stalen brugframe |
Vering voor | Telescoopvork, doorsnede 43 mm |
Veerweg voor | 210 mm |
Vering achter | Monocross swingarm veervoorspanning instelbaar |
Veerweg achter | 200 mm |
Wielbasis | 1505 mm |
Grondspeling | 245 mm |
Naloop | 113 mm |
Balhoofdhoek | 280 (of 62, de andere kant op gemeten) |
Bandenmaat voor | 90/90-21 M/C |
Bandenmaat achter | 130/80-17 M/C |
Remmen voor | Dubbele schijfrem, diameter 298 mm |
Remmen achter | Enkele schijfrem, diameter 245 mm |
Maten en gewichten
Zithoogte | 895 mm |
Rijklaargewicht met volle tank | plm 211 kg |
Maximaal totaalgewicht | 436 kg |
Maximale belading | 225 kg |
Drooggewicht | 183 kg |
Tankinhoud | 22 liter |
Lengte | 2246 mm |
Hoogte | 1477 mm |
Breedte | 865 mm |
Commentaar, FAQ, op een aparte pagina