Een rijverslag van de BMW F650GS, waarbij we speciaal letten op eigenschappen die een motor wel of niet geschikt maken voor iemand die net z'n rijbewijs heeft gehaald, of voor heropstappers, die na jarenlang niet motor te hebben gereden weer opnieuw gaan rijden.
Wat hier staat is een eerste indruk; we zullen later een uitgebreidere testrit maken.
There is a version in English of this page:
http://www.lazymotorbike.eu/motorcycles/F650GS/
Opstappen: zithoogte
Zithoogte standaard
De F650GS is niet extreem hoog, en bovendien is het zadel zo gevormd dat je niet echt lange benen hoeft te hebben om met je voeten aan de grond te komen. Een breed of smal zadel maakt veel uit daarvoor, terwijl meestal alleen de zithoogte wordt vermeld.
Verlaagd zadel
De F650GS is verkrijgbaar met verlaagd zadel. Dat gaat natuurlijk wel ten koste van het zitcomfort.
Het zwaartepunt van de motor zit niet erg hoog. Als je niet met beide voeten plat op de grond kunt staan terwijl je op de motor zit, zul je hem gemakkelijk rechtop kunnen houden.
Je zou tijdens een proefritje dus kunnen bekijken of het in de praktijk wel een probleem is om alleen met de punten van je laarzen op de grond te kunnen komen wanneer je tot stilstand komt.
Verlaagd rijwielgedeelte
Als een verlaagd zadel niet genoeg is, is er nog de mogelijkheid om de versie met verlaagd rijwielgedeelte te proberen. en in het tweede geval van de vering (wat onder andere inhoudt dat je minder aan bagage mee kunt nemen), dus kijk eerst of je het echt nodig vindt om een van die opties te kiezen.
Laag zwaartepunt
Wat erg handig is, als je benen te kort zijn om met twee voeten de grond te raken terwijl je er op zit, is een laag zwaartepunt.
Het zwaartepunt van de F650GS is laag, onder andere doordat de benzinetank onder het zadel zit, in plaats van op de plek waar de tank van de meeste motoren zit.
Handig bij stoppen
Door dat lage zwaartepunt houdt de motor zich veel meer zelf overeind dan motoren met een hoog liggend zwaartepunt.
Als je moet stoppen voor een stoplicht heb je dus veel minder problemen met korte benen.
Manouvreren
Datzelfde voordeel heb je ook bij langzaam rijden, en korte bochtjes draaien tijdens het manouvreren, als je bijvoorbeeld een U-bocht wilt maken omdat je verkeerd bent gereden, of om je motor te parkeren.
Het dashboard en de spiegels
Dashboard
De toerenteller en de snelheidsmeter zijn beide in de vorm van een ouderwetse ronde klok, en zijn in één oogopslag af te lezen.
Uiteraard zijn er ook verkliklampjes voor de richtingaanwijzers.
Informatiedisplay
Verder zie je rechts van de tellers een rechthoekig informatiedisplay, waarin de versnelling waarin je zit wordt aangegeven, de hoeveelheid benzine die je nog hebt, de olietemperatuur, de temperatuur van de koelvloeistof, een indicatie over hoeveel kilometer je nog met je benzine kunt rijden en een klok.
Op het linkerhandvat zit een knop waarmee je van de dagteller overschakelt naar de aanduiding over hoeveel kilometer je moet tanken en dergelijke.
Spiegels
De spiegels zitten laag ten opzichte van je houding, die rechtop is. Ze zitten ongeveer ter hoogte van je elleboog, en dat houdt in dat je niet vanuit je ooghoeken bewegingen je spiegels in de gaten kunt houden.
Ze geven een goed beeld naar opzij, maar je ziet weinig van wat zich recht achter je afspeelt, en je ziet pas iets als je je hoofd op de rij-examen-manier naar de spiegel toe beweegt.
Maar als je dat doet krijg je wel een mooi beeld, zonder trillingen (althans, voor iemand die een eencylinder gewend is ;-)
Starten en wegrijden
Waar zit het sleuteltje?
Het contactslot zit op een vreemde plek: op waar bij de meeste motoren de tank zit. Dat is lastig als je graag een tanktas kwijt wilt kunnen: je hebt een tanktas nodig met een uitsparing aan die kant.
Uiteraard heeft BMW een speciale tanktas voor de F650GS, maar door dat contactslot ben je dan wel aan dat ene merk gebonden.
Wat wel weer handig is, is dat naast het contactslot een stopcontactje zit, waarop je bijvoorbeeld een elekrtisch verwarmd vest kunt aansluiten.
Starten
Starten gaat probleemloos.
Bij de eencylinder F650-modellen kreeg je de instructie om de startknop even ingedrukt te houden nadat hij gestart was, omdat hij anders weer af zou slaan. Dat is bij het exemplaar dat ik getest heb niet nodig.
Zitpositie
De zitpositie is rechtop. Het stuur is vrij breed, en je benen zitten niet helemaal opgevouwen.
Het voelt allemaal aan alsof de motor speciaal voor jou op maat gemaakt is. Je kunt dan ook de hendels voor de koppeling en de rem op de grootte van je hand afstellen.
Het enige probleem is de BMW-eigen manier van het bedienen van de knipperlichten: een knopje voor de duim aan de linkerkant om naar links aan te geven, een knopje aan de rechterkant voor de duim om naar rechts aan te geven, en een knopje dat je met je rechterduim omhoog moet drukken (waar op de overeenkomstige plek links de claxon zit) om ze weer uit te zetten.
BMW rijders staan er (daardoor) om bekend om met knipperende knippers rond te rijden doordat het
uitzetten niet goed is gelukt.
Vandaar dat de F650GS nu is voorzien van een zichzelf automatisch weer uitschakelend knippersysteem.
Wegrijden
Als je wegrijdt valt op dat het blok meteen van helemaal onderin de toeren oppakt. Je kunt de koppeling vrijwel meteen helemaal op laten komen.
Dat is een enorm verschil met het grote broertje van de F650GS: de F800GS. Die heeft juist lang een slippende koppeling nodig bij het wegrijden.
Op het gas reageren
Wat vanaf het wegrijden vooral opvalt is hoe direct en hoe voorspelbaar de F650GS op het
gas reageert.
Er is nergens een punt waarop het inzakt, en er is ook nergens een punt waarop hij opeens
vooruit schiet: hij reageert heel direct, heel betrouwbaar, heel constant.
Koppel en vermogen
Koppelkromme
De F650GS is een tweecylinder waarbij niet op zoveel mogelijk vermogen (en dus topsnelheid) is geoptimaliseerd, maar op een zo vlak mogelijke koppelkromme (zie onze pagina over koppel en vermogen).
Dat merk je in de praktijk heel goed: tijdens het testritje was ik onderweg met eem groep op de F800, die hetzelfde blok heeft maar dan met meer vermogen (en dus een koppelkromme die niet zo mooi vlak is), en er was geen enkel verschil in optrekken.
Meer dan genoeg
In de praktijk heb je veel meer aan een hoog koppel onderin dan in een hoog vermogen, gecombineerd met weinig koppel onderin. De manier waarop het motorblok van de F650GS is gebruikt is dus precies wat je nodig hebt op de weg.
Het belangrijkst: de bochten
Het stuur
Het stuur is lekker breed zodat je heel gemakkelijk bochten kunt inzetten door even tegen de rechterstuurhelft aan te duwen voor een bocht naar rechts, en de linkerstuurhelft voor een bocht naar links (zie onze pagina over bochtenrijden op de motor).
Voorspelbaar gedrag
Wat bij het rijden van bochten heel plezierig is, is dat de reactie op het gas zo constant en voorspelbaar is. Je kunt daardoor heel gemakkelijk elke bocht met het gas er op doorrijden.
Andersom geldt ook dat het afremmen bij gas dicht voorspelbaar en constant gebeurt. Je kunt in de praktijk dus vaak lang van je remmen afblijven, en je snelheid, als dat nodig is, omlaag brengen door je gas dicht te doen.
Vering en remmen
Vering
Voor bochtenplezier zijn de vering en demping ook belangrijk. Daarbij valt op dat de vering eerder aan de stugge kant is dan aan de slappe kant: voor het gedrag in de bochten is dat heel erg plezierig.
Als je veel hobbelige klinkerpaden wilt rijden is het aan te raden de vering ietsje minder strak te zetten.
Remmen
Die goede vering maakt ook dat het remmen gemakkelijk gaat: doordat de vering aan de voorkant zo goed werkt zal het voorwiel niet gemakkelijk blokkeren.
Bij een volgend testritje zullen we kijken of we het ABS in werking kunnen krijgen (dat ABS is een optie); bij dit ritje hebben we dat niet geprobeerd.
De F800GS
Hetzelfde?
De F800GS heeft hetzelfde motorblok als de F650GS, maar heeft langere veerwegen en een groter voorwiel (21 inch).
Hij heeft met een paar kleine ingrepen een behoorlijk ander uiterlijk gekregen. In de ogen van velen (ook die van ons) ziet hij er veel beter uit.
Hij heeft ook nog eens een hoger koppel en meer vermogen, en je zou dus denken dat er geen enkele reden is om voor de F650GS te kiezen behalve de prijs.
Vergis je niet, dat is niet zo!
Veel logger
De F800GS is ontworpen om mee door zand en ander lastig spul te rijden. Hij heeft daarom een groter voorwiel gekregen (21 inch ten opzichte van het 19 inch voorwiel van de F650GS).
Daarmee kan hij gemakkelijker over stenen en dergelijke rijden (stel je voor hoe lastig of gemakkelijk je een stoep oprijdt met een klein wiletje van een driewielertje, of met een groo fietswiel, en je snapt waarom een groot wiel helpt).
Maar een nadeel daarvan is, dat zo'n groot wiel zich lastiger een bocht in laat dwingen: een draaiend wiel wil graag rechtdoor blijven gaan, en hoe groter het wiel, hoe lastiger het uit z'n balans is te halen.
Bovendien zijn de veerwegen langer, en heeft de F800GS een grotere naloop (zie onze pagina over de geometrie van motoren).
Dat zorgt ervoor dat het gemakkelijker wordt om rechtuit te blijven rijden door het zand (en
wie dat ooit heeft geprobeerd weet hoeveel dat waard is).
Maar het zorgt er helaas ook voor dat de motor zich veel lastiger de bocht in laat dwingen.
De F800GS is, kortom, veel logger dan de F650GS op de weg.
Bochtenplezier
Voor het echte bochtenplezier moet je dus echt de F650GS hebben!
Eerdere F650 modellen
Funduro
De naamgeving van deze F650GS is nogal verwarrend. Ten eerste vanwege het feit dat hij een motorblok heeft van 800 en niet van 650cc, maar ook vanwege het feit dat zijn voorgangers, die ook F650 in hun naam hadden, eencylinders waren in tegenstelling tot de tweecylinder van de F650GS, met een cylinderinhoud van 650cc.
De eerste F650 dateert van 1993, heette de Funduro, en was een 650cc eencylinder.
We hebben een aantal maalop een Funduro gereden, en er zijn enorme verschillen met de F650GS:
Funduro's bokken
bij lage toeren, en lopen pas rustig vanaf zo'n 4000 tpm. Bovendien is de
vering tamelijk slap, wat je merkt aan het diep induiken bij remmen.
Uitgebreide informatie over de Funduro vind je op de Funduro pagina's van MenK.
F650ST
In dezelfde tijd was er de F650ST (van STrada, straat). Deze had een 18 inch voorwiel (in plaats van het 19 inch voorwiel van de Funduro), en een wat smaller stuur.
F650GS en F650GS PD
De F650GS die in 2001 (nog steeds een eencylinder!) kwam had injectie, liep iets rustiger, en pakte wat beter op van onder in de toeren. De PD versie had langere veerwegen en een groter (21 inch) voorwiel, en beide versies doken diep in bij remmen (de PD was daar met z'n lange veerwegen kampioen in).
De Scarver, F650CS
De Scarver, ook uit 2001, had hetzelfde motorblok als de F650GS en F650GS/PD, maar had een
riem in plaats van een ketting, had een 17 inch voorwiel, en kortere veerwegen: de S staat dan ook
voor Street
.
Als iemand aanvullingen heeft horen we die graag! luiemotorfiets@gmail.com.
De F650GS specificaties
Het motorblok
Type | Vloeistofgekoelde tweecylinder met vier kleppen per cylinder,
twee bovenliggende nokkenassen en dry sump smering |
Boring x slag | 82 mm x 75,6 mm |
Cylinderinhoud | 798 cm3 |
Vermogen | 52kW (71pk) bij 7000 tpm |
Koppel | 75Nm bij 450 tpm |
Compressieverhouding | 12 : 1 |
Mengselvorming | Elektronische inspuiting |
Uitlaatgasregeling | 3-weg katalysator, emissienorm EU-3 |
Prestaties
Topsnelheid | plm 185 km/u |
Verbruik bij 90 km/u | 1:27 |
Verbruik bij 120 km/u | 1:19 |
Brandstof | Loodvrij, RON 91 |
Elektrische installatie
Dynamo | wisselstroom, 400W |
Accu | 12 V /14 aH |
Aandrijving
Koppeling | Meervoudige plaat in oliebad, mechanisch bediend |
Transmissie | Klauwengeschakelde 6-versnellingsbak, geïntegreerd in het motorblok |
Secundaire overbrenging | O-ringketting met schokdemping in de achternaaf |
Rijwielgedeelte, remmen
Frame | Stalen buizenframe met meedragende motor |
Vering voor | Telescoopvork, doorsnede 41 mm |
Veerweg voor | 180 mm |
Vering achter | Dubbelzijdige swingarm van gegoten aluminium met centraal veerbeen, veervoorspanning met draaiknop, hydraulisch traploos instelbaar, uitgaande demping instelbaar |
Veerweg achter | 170 mm |
Wielbasis | 1575 mm |
Naloop | 92 mm |
Balhoofdhoek | 640 |
Wielen | Gegoten aluminium |
Velgmaat voor | 2,5 x 19 inch |
Velgmaat achter | 3.5 x 17 inch |
Bandenmaat voor | 110/80 19 59H |
Bandenmaat achter | 140/80 17 69H |
Remmen voor | Enkele schijf, diameter 300mm, 2-zuiger zwevende remklauw |
Remmen achter | Enkele schijf, diameter 265mm, 1-zuiger zwevende remklauw |
ABS | Optie (uitschakelbaar) |
Maten en gewichten
Zithoogte | 820 mm (lage buddy: 790mm) (verlaagd rijwielgedeelte 765mm) |
Beenlengte | 1820 mm (lage buddy 1780mm) (verlaagd rijwielgedeelte 1710mm) |
Rijklaargewicht met volle tank | 199 kg |
Drooggewicht | 179 kg |
Max. toelaatbaar totaalgewicht | 436 kg (verlaagd rijwielgedeelte: 349 kg) |
Maximale belading | 237 kg (verlaagd rijwielgedeelte: 150 kg) |
Bruikbare tankinhoud | 16 liter |
waarvan reserve | 4 liter |
Lengte | 2280 mm |
Hoogte (zonder spiegels) | 1240 mm |
Breedte (met spiegels) | 890 mm |
Commentaar, FAQ, op een aparte pagina